مدیریت آب در آبزی پروری

آب ورودی و پساب

تامین ثقلی آب به یک مزرعه پرورش ماهی و سازه های پرورشی آن بسیار مهم می باشد. این عمل باعث صرفه جوی در انرژی و به تبعه آن پایین آمدن زیاد هزینه های تولید می شود. تامین آب سیستم های پرورشی را می توان به دو صورت انجام داد. سیستم های پرورشی یا به صورت موازی (به طور جداگانه) و یا سری می توانند تامین شوند. اگر مخازن پرورشی متصل شده اند تامین آب به صورت سری است، که آب تازه ابتدا باید برای مخازن یا استخر های که ماهیان جوانتر دارند استفاده گردد، و بعد وارد مخازن یا استخرهای ماهیان بزرگتر شوند. اگر چه ترتیب مخازن در سری به دفعات تکرار شده، در ساخت مخازن جدید موازی تامین آب باید در اولویت قرار داده شود. به خصوص در مورد آبهای سطحی، ساخت منبع رزروار در بالاترین نقطه از مزرعه پرورش ماهی مدیریت آب را سهل و آسان خواهد کرد. بالا بودن منبع رزروار اصلی همچنین به عنوان یک رسوبگیر آب می باشد. آب منبع رزروار را می توان به سیستم های پرورشی و سازه ها، از طریق کانالهای رو باز یا لوله ها یا از طریق ترکیبی از آنها انتقال داد. آب پرورشی باید دارای اکسیژن زیاد و دمای مجاز باشد. هوادهی باعث اشباع شدن آب از اکسیژن یا هوا می شود. هوادهی مکانیکی یا تزریق اکسیژن خالص بسیار کار آمد هستند، اما آنها گران می باشند. با این حال، شیوه های ساده ای وجود دارد که می توان اکسیژن آب را افزایش داد. پساب سازه های پرورشی نیز باید ترجیحاً ثقلی با ساده ترین روش ممکن انتقال یابد. در نقطه ای که آب وارد مخازن و استخرهای پرورشی می شود، باید از توری استفاده گردد. اندازه مش توری یا میله ها طوری باید باشد که نه تنها از فرار بلکه از چسبیدن ماهی نیز جلوگیری کند. آب ورودی و خروجی را می توان با لوله های مختلف، تخته ها و مانکها کنترل نمود. با چند تغییرات ساده در سیستم آب رسانی می توان باعث افزایش هوادهی آب شد. 1.ایجاد آبشار در مخازن و کانال ها. 2. زدن صفحات مشبک و ایجاد فواره. 3.لوله های سوراخ دار. 4. ونچوری

سازه ها و سیستم های خروجی آب

1.توری ها برای جلو گیری از فرار ماهی استفاده می شوند. 2.در مخازن، لوله های خروجی تاشو برای نگهداشتن سطح مورد نیاز آب می باشند.

مانکها با توری ها

1.مانک سنتی. 2. مانک باز. در هردو مانک ها با چیدمان موازی تخته ها سطح مورد نظر نگهداری آب تامین می شود.

فیلتر مکانیکی آب پرورش ماهی

پرورش متراکم قزل آلا نسبتاً یک فعالیت آلاینده محیط زیست است. به منظور کاهش و یا حتی جلوگیری از آلودگی محیط زیست، پساب مزرعه قزل آلا باید به طور مناسبی از لحاظ مکانیکی و بیولوژیکی عاری شود. اگر پساب مزرعه قزل آلا وارد استخر کپور یا فیلتر مکانیکی شود تمیز شده و می تواند وارد محیط یا در آبیاری مورد استفاده قرار گیرد، و تصفیه کامل پساب ها غیر ضروری خواهد بود. تصفیه پساب تنها در طول ماه های سرد لازم است، هنگامی که کپور در خواب زمستانی است، و جذب مواد غذایی گیاه کم است یا وقتی آبیاری متوقف شده است. تصفیه مکانیکی آب حذف مواد جامد شناور ( ذرات غذای نخورده و مدفوع ) از آب است. این فرآیند به طور مستقیم DO ( نیاز به اکسیژن بیولوژیکی ) آب را که به محیط زیست بر می گردد را کاهش می دهد. معمولا فیلتر های مکانیکی توری های مختلف، مخازن رسوبگیر و سیکلون ها می باشند
ساده ترین فیلترهای مکانیکی توری های مختلفی هستند که مانع ازعبور ذرات معلق آب می شوند. اما مشکل این توری ها مسدود شدن یا کیپ شدن آنها می باشد. بنابراین آنها کمتر مورد استفاده قرار می گیرند مگر اینکه به طور مداوم به صورت معکوس شستشو شوند. راه دیگر برای از بین بردن ذرات معلق رسوب این ذرات در مخازن مخصوص می باشد. در استخرهای مستطیلی رسوبگیر سرعت حرکت آب باید کمتر از 3 سانتیمتر در ثانیه باشد زیرا در این سرعت ذرات معلق در پساب استخرهای پرورش ماهی رسوب می کنند. در این سرعت 30 لیتر در ثانیه آب از سطح مقطع یک متر مربعی عبور می کند. هنگامی صفحات مشبک به صورت لایه های در این استخرهای رسوبگیر قرار می گیرند راندمان ترسیب بالا می رود
در هیدروسیلکون باز ( همچنین ترسیب کننده چرخشی نامیده می شود) و جریان گردابی ذرات تحت تاثیر نیروی چرخشی ته نشین می شوند. راندمان این نوع ترسیب کننده از استخرهای رسوبگیر مستطیلی بالاتر است. این راندمان تا 4 برابر بیشتر می تواند باشد
استخرهای رسوبگیر 1 – استخرهای مستطیلی رسوبگیر 2 – هیدروسیلکون باز 3 – جریان گردابی
بهترین نوع فیلترهای مکانیکی درام فیلتر ها هستند با راندمان بالا و فضای کمتری را اشغال می کنند

فیلتر بیولوژیکی آب پرورش ماهی

به منظور رشد مقادیر زیادی از باکتری ها یک بیوفیلتر باید سطح وسیعی داشته باشد. مواد تشکیل دهنده یک بیوفیلتر که باکتری ها می توانند در سطح آن رشد کنند ممکن است متفاوت باشد. ماسه، سنگریزه، قلوه سنگ، پلاستیک های مختلف، پوسته نرم تنان و غیره برای این منظور مناسب هستند. مناسب بودن مواد بیوفیلتر ها براساس مقایسه بیشتر بودن سطح نسبت به حجم شان می باشد. بیوفیلتر ها را می توان به صورت مستغرق و یا نوع چکه ای بکار برد. در نوع فیلترهای مستغرق آب باید از اکسیژن اشباع باشد. در نوع چکه ای کمبود اکسیژنی اتفاق نمی افتد. اندازه بیوفیلتر اسیون باید متناسب با تولید ماهی باشد یا به طور دقیقتر به مقدار خوراک استفاده شده بستگی دارد. راندمان بیوفیلتر ها به سطحی که باکتری ها می توانند پرورش یابند بستگی دارد. بر این اساس هر کیلو خوراک به 200 متر مربع سطح بیوفیلتر نیاز دارد. سطح بزرگ در حجمی کوچک و شستشوی آسان از ویژگی های بیوفیلتر خوب می باشد
1 – فیلتر بیولوژیکی در یک مخزن قرار داده شده است. 1.1 – بهترین چیدمان برای شستشوی بیوفیلتر 2 – بیوفیلتر چکه ای که به صورت پله ای چیده شده برای هوادهی بهتر 3 – بیوفیلتر سیکلونی 3.1 – چیدمان دوقلو برای شستشوی بهتر 4 – استفاده از قلوه سنگ برای فیلتر مکانیکی و بیولوژیکی، اگرچه تمیز کردن آنها دشوار است.

مواد فیلتر بیولوژیکی

1 - توری ها که 50 تا 100 متر مربع در یک متر مکعب است. 2 – سنگریزه 150 متر مربع در یک متر مکعب. 3 – تراشه های پلاستیک 150 تا 450 متر مربع در یک متر مکعب. 4 – گرانولهای پلاستیکی با قطر 1.5 میلیمتر 8000 متر مربع در یک متر مکعب. 5 – شبکه های پلاستیکی 250 تا 350 متر مربع در یک متر مکعب. 6- اشکال توخالی 800 متر مربع در یک متر مکعب

اندازه گیری مقدار آب لوله یا کانال

غالبا، مقدار آب از لوله ها یا جوی ها، کانال ها و مخازن کانالی باید اندازه گیری شود. برای اندازه گیری دقیق یک کورنومتر یا حداقل یک ساعت، که دارای ثبت ثانیه ها باشد ضروری است
اندازه گیری و محاسبه مقدار آب لوله هنگامی که آب وارد لوله می شود، ساده ترین راه برای اندازه گیری و محاسبه مقدار آب عبور کرده می باشد به این صورت که سطل 10 تا 20 لیتری در زیر لوله گذاشته و مدت زمان پر شدن آن اندازه گیری می شود. برای دقت بیشتر این عمل 2 تا 3 بار انجام می شود سپس، مقدار آب اندازه گیری شده به لیتر باید به زمان )ثانیه(گرفته شده تقسیم شود. این مقدار آب عبوری در یک ثانیه خواهد بود) لیتر در ثانیه(. اگر می خواهید مقدار آب عبوری را در دقیقه، ساعت یا روز محاسبه کنید، شما باید نتیجه را بر طبق آن ضرب کنید
اندازه گیری و محاسبه مقدار آب در کانال، مخازن کانالی و جوی ها - اندازه گیری و محاسبه مقدار آب کانال یا مخازن کانالی با شکل منظم ساده است زیرا دارای سطح مقطع منظمی هستند. از این رو، ارقام بدون تخمین زدن می باشد. 2 - اندازه گیری و محاسبه مقدار آب یک جوی با شکل نا منظم نیاز به تخمین زدن سطح مقطع دارد که در آن کناره های جوی موازی در نظر گرفته می شوند. ارقام بدست آمده از سطح مقطع تخمینی برای محاسبه مساحت بکار می رود

سیستم های ضد عفونی آب در پرورش ماهی

اشعه فرابنفش در ضدعفونی آب پرورش ماهی

پرتو فرابنفش یا به اختصار یو وی دامنه موجی است در گستره امواج الکترومغناطیسی با دامنه طول موجی ( 1 - 400 نانومتر ) کوتاه تر از نور مرئی، ولی بلند تر از پرتو ایکس. از پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، موادخوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می‌توان استفاده نمود. نور یو وی با اجزاء پورین و پیریمیدین دی ان ای واکنش انجام داده و باعث تخریب آن می شود. از بین بردن پاتوژن ها متناسب است با شدت نور یو و ی در واحد سطح ضربدر زمان تابش به ثانیه که به دوز یووی معروف است. و با میکرو وات ثانیه بر سانتی متر مربع (µW/cm2×sec) بیان می شود. دوز نرمال در آبزی پروری بین 100000 تا 200000( µW/cm2×sec) می باشد
موثرترین طول موج برای ضد عفونی در آبزی پروری 250 – 270 نانومتر می باشد. نور فرابنفش ایجاد شده توسط لامپ جیوه ای دارای طول موج 253.7 نانومتر برای ضدعفونی آب پرورش ماهی بیشترین راندمان را دارد. موثر بودن پرتو یو وی بستگی به عوامل زیر دارد
دمای حباب ( دمای بهینه بین 37 تا 40 درجه سانتیگراد می باشد)و سیستم پرورشی
فاصله حباب تا پاتوژن مورد نظر( کمتر از 5 سانتیمتر )
قدرت، عمر و تمیزی حباب
نوع و خصوصیات پاتوژن مورد نظر
مدت و شدت تابش
شفافیت آب مزرعه پرورشی

ضد عفونی پساب پرورش ماهی با ازن جهت کاهش آلودگی محیط زیست

ازن ترکیبی ناپایدار از سه اتم اکسیژن می باشد که در صورت تماس با مولکول آلی و غیر آلی سریعاً ترکیب می شود. ازن با تخریب دیواره سلولی و سیتوپلاسم باعث نابودی سلول ها می گردد. تاثیر ازن به عنوان یک عامل ضد عفونی تابعی از مقدار مصرف و زمان تماس آن می باشد. گاز ازن بسیار ناپایدار با نیمه عمر کمتر از 15 دقیقه می باشد. با تزریق هوا یا اکسیژن خالص در یک میدان الکتریکی با ولتاژ بالا گاز ازن تولید می شود. به طور معمول انرژی لازم برای تولید ازن در محدوده 3 – 30 کیلو وات ساعت بر کیلوگرم است. اکثر پاتوژنها با دوز 0.1 – 1 میلیگرم در لیتر با مدت زمان تماس 1 تا 10 دقیقه کشته می شوند. غلظت 0.01 تا 0.06 از ازن برای ماهی قزل آلا کشنده می باشد. با توجه به دوز کشنده ازن برای پاتوژنها که 100 برابر بیشتر از حد مجاز برای قزل آلا می باشد تحت هیچ شرایطی در مزارع آبزیان نباید استفاده شود. فقط در پساب خروجی مزارع جهت کاهش بار میکروبی آبهای وارد شده به طبیعت استفاده گردد.
عوامل تاثیر گذار بر قدرت ضد عفونی ازن
غلظت مواد آلی حل شده (آبی که بار آلی زیادی دارد باید مقدار مصرف ازن آن برای ضد عفونی بالا باشد. چون ازن با مواد آلی ترکیب و باعث اکسید شدن آنها می شود بنابراین مواد آلی نیز مصرف کننده ازن هستند)
ذرات معلق آب ( وقتی ذرات معلق آب بالا باشد ازن ترجیحاً با کربن آلی این دسته از مواد ترکیب می شوند و دز مصرفی ازن بالا می رود)
نوع و غلظت یون های غیر آلی ( ازن با یونهای کلرید و برمید ترکیب شده و تشکیل مواد سمی هیپوکلریت و هیپوبرمیت می دهد)
پی اچ با افزایش پی اچ تجزیه ازن به شدت افزایش می یابد ولی ظرفیت اکسید کنندگی آن زیاد خواهد شد.
دما ( افزایش دما قدرت کشندگی ازن را افزایش می دهد)

سیستم های هوادهی مکانیکی در پرورش ماهی

برج هواده
برج هواده مجموعه ای از توری ها و سینی های مشبک که به صورت طبقاتی چیده شده اند و فاصله بین هر طبقه 10 تا 25 سانتیمتر و تعداد طبقات بین 4 تا 10 عدد می باشد. این نوع برج هواده آب را تا حد 70 تا 80 درصد اشباع می کند
اسپلش
اسپلش ها از یک موتور برقی غوطه ور با یک پروانه متصل به محور آن تشکیل شده است. موتور طوری قرار داده شده است که محور به صورت قائم و به طرف بالا باشد. تمام مجموعه به یک شناور وصل شده و پروانه آب را به طرف پرتاب می کند تا هوادهی شود. ارتفاع پرتاب، قطر فوران و حجم آب پرتاب شده در این نوع هواده ها مهم است
دفیوزرها
سیستم هوادهی با انتشار شامل یک دستگاه دمنده هوا ( کمپرسور یا بلوئر )، اتصالات لوله ای و پخش کننده یا دفیوزر ( از جنس لاستیک و یا سنگریزه فشرده شده) می باشد. در استخرهای کم عمق ( 1 – 1.5 متر) زیاد کارایی ندارد. هرچقدر عمق استخربیشتر و قطر سوراخ های پخش کننده( دفیوزر) کوچکتر باشد راندمان این نوع هوادهی بالاتر است
مخروط اکسیژنی
مخروط اکسیژنی (راکتور) در این روش آب از قسمت بالا با فشار حداکثر 5 بار وارد این مخروط می شود و اکسیژن خالص نیز از بالا به همراه آب وارد مخروط می گردند. در این حین اکسیژن تمایل به رفتن به قسمت بالای مخروط را دارد ولی فشار بالای آب ورودی اکسیژن را به کف مخروط انتقال می دهد و این دو نیروی مخالف آب و اکسیژن باعث اختلاط بالای آن دو می گردد. سرعت آب ورودی 1.8 متر بر ثانیه و سرعت آب خروجی 0.15 متر بر ثانیه است.